Wil jij je humeur verbeteren en stress verminderen? Het zou zomaar kunnen dat de oplossing in je hersenen ligt! Je humeur en gezondheid worden namelijk sterk beïnvloed door kleine stofjes in je hersenen, de neurotransmitters. Deze boodschappers sturen signalen door je hele lichaam en kunnen je gevoelens, gedachten en gedrag beïnvloeden. In deze blog lees je wat neurotransmitters zijn, welke invloed ze hebben op je lichaam, en hoe je ze in balans brengt voor een beter humeur en minder stress
Wat zijn neurotransmitters?
Neurotransmitters zijn chemische stoffen die signalen overdragen tussen zenuwcellen in je hersenen en andere delen van je lichaam. Deze neurotransmitters zijn essentieel voor een goed werkend zenuwstelsel en beïnvloeden alles, van je emoties tot je lichamelijke functies.
Ze worden gemaakt uit aminozuren, de bouwstenen van eiwitten. Er zijn meer dan 100 verschillende neurotransmitters die een rol spelen in je gezondheid, en ze werken samen om de balans in je lichaam te bewaren.
Neurotransmitters kunnen tegelijkertijd ook hormonen zijn, zoals serotonine. Er zijn twee hoofdtypen neurotransmitters: stimulerende (exciterende) en remmende (inhiberende). Deze twee groepen werken samen om je lichaam in balans te houden. Laten we een aantal belangrijke neurotransmitters onder de loep nemen.
Belangrijke neurotransmitters en hun invloed op je Humeur
1. Dopamine: het beloningshormoon
Dopamine is waarschijnlijk de bekendste neurotransmitter. Het speelt een belangrijke rol bij je gevoel van plezier, motivatie en geluk. Het wordt vaak het ‘beloningshormoon’ genoemd omdat het je een fijn gevoel geeft na een behaalde prestatie of een aangename ervaring, zoals een knuffel. Dopamine stimuleert je om belonend gedrag te herhalen, wat bijdraagt aan een positief gevoel.
Symptomen van een verstoorde dopaminebalans: Wanneer de dopamineproductie verstoord is, kun je last krijgen van mentale traagheid, vermoeidheid en een gebrek aan motivatie.
Hoe krijg je meer dopamine? Zorg voor voldoende voedingsmiddelen die de productie van dopamine ondersteunen, zoals amandelen, bananen, vlees en vis. Deze voedingsmiddelen bevatten fenylalanine, een aminozuur dat je lichaam omzet in tyrosine en uiteindelijk dopamine.
2. Serotonine: het gelukshormoon
Serotonine wordt vaak aangeduid als het ‘gelukshormoon’ omdat het een belangrijke rol speelt in je gevoel van welzijn. Mensen die last hebben van depressie, hebben vaak een tekort aan serotonine. Het helpt niet alleen bij het reguleren van je humeur, maar ook bij andere functies zoals slaap, eetlust, en zelfs seksuele gezondheid.
Symptomen van een serotoninetekort: Een serotoninetekort kan zich uiten in symptomen zoals vermoeidheid, prikkelbaarheid en depressieve gevoelens, vooral als je ‘s ochtends moeilijk uit bed komt.
Hoe verhoog je je serotonine? Je kunt de aanmaak van serotonine stimuleren door voedingsmiddelen die rijk zijn aan tryptofaan, zoals sojabonen, pure chocolade en zonnebloempitten. Tryptofaan is een essentieel aminozuur dat je lichaam nodig heeft om serotonine te maken.
3. GABA: de remmende neurotransmitter
GABA (gamma-aminoboterzuur) is een remmende neurotransmitter die je helpt om te ontspannen en stress te verminderen. Het speelt een cruciale rol in de regulatie van angst en pijn. GABA helpt om je zenuwstelsel in balans te houden en bevordert een gevoel van rust en kalmte.
Symptomen van een GABA-tekort: Een tekort aan GABA kan leiden tot gevoelens van angst, nervositeit, irritatie of slaapproblemen.
Hoe verhoog je GABA? Door koolhydraatrijke groenten zoals knollen, rode kool, bloemkool en peterselie te eten, kun je de aanmaak van GABA bevorderen. Daarnaast is het belangrijk om voldoende ontspanning en rust te nemen.
4. Acetylcholine: de neurotransmitter voor geheugen en leren
Acetylcholine speelt een cruciale rol in je geheugen, leervermogen en algehele hersenfunctie. Het helpt je om gefocust te blijven en informatie effectief te verwerken. Bovendien speelt acetylcholine een rol in het bevorderen van een positieve stemming en het gevoel van optimisme.
Symptomen van een acetylcholine-tekort: Een afname van acetylcholine kan leiden tot geheugenproblemen, verminderde concentratie en een algemeen gevoel van mentale traagheid.
Hoe verhoog je acetylcholine? Acetylcholine wordt gemaakt van choline, een voedingsstof die je in eieren en andere voedingsmiddelen kunt vinden. Helaas heeft maar liefst 80% van de Nederlanders een tekort aan choline, waardoor het extra belangrijk is om voldoende eieren in je dieet op te nemen.
Hoe komt het dat neurotransmitters uit balans raken?
Zo’n 70% van de disbalans in neurotransmitters wordt veroorzaakt door leefstijlfactoren. Stress, ongezonde voeding, gebrek aan beweging, en weinig tijd buiten kunnen allemaal een negatieve invloed hebben op de aanmaak en het functioneren van neurotransmitters.
Het is zelfs zo dat de darmen een belangrijke rol spelen bij de productie van neurotransmitters: meer dan 80% van de serotonineproductie vindt in de darmen plaats. Een gezonde darmflora is dus belangrijk voor een goede balans van je neurotransmitters.
Hoe kun je je neurotransmitters verbeteren?
Het verbeteren van je neurotransmitterbalans begint met gezonde gewoonten die de productie van deze stoffen ondersteunen:
- Voeding: Zorg voor voeding dat rijk is aan aminozuren, vitamines en mineralen die de aanmaak van neurotransmitters bevorderen. Eet voldoende vis, eieren, groenten en fruit.
- Beweging: Regelmatige lichaamsbeweging stimuleert de aanmaak van dopamine en serotonine, wat bijdraagt aan een beter humeur.
- Natuurlijk daglicht: Blootstelling aan zonlicht helpt je lichaam om serotonine aan te maken, dus probeer elke dag minstens een half uur buiten te zijn, vooral in de wintermaanden.
- Stressmanagement: Yoga, meditatie en ademhalingsoefeningen kunnen je helpen om je GABA-niveaus te verhogen en stress te verminderen.
Conclusie: Zorg voor je hormonen en neurotransmitters
Als je merkt dat je humeur of energie niet op zijn best is, kan het te maken hebben met een verstoorde balans van neurotransmitters. Gelukkig kun je je neurotransmitters op verschillende manieren ondersteunen en optimaliseren door middel van voeding, beweging en stressmanagement. Wil je meer inzicht in de staat van je neurotransmitters? Een EMB Bloedtest kan je helpen om een goed overzicht te krijgen van je huidige balans.
Door je bewust te zijn van je neurotransmitterbalans en deze actief te ondersteunen, kun je niet alleen je humeur verbeteren, maar ook je algehele gezondheid bevorderen.
Hormonen en neurotransmitters: De sleutel tot een betere gezondheid en minder stress
